Mam, we moeten weer even babbelen. Het is weer eventjes geleden. 26 oktober lonkt weer en de aanloop daarnaartoe valt me eigenlijk altijd zwaar. Volgens mij is dit ook iets waar ik me ieder jaar weer over verbaas. Je zou denken dat tijd alle wonden heelt, maar ik geloof dat dit lulkoek is. Tijd is vooral ongrijpbaar en niet te begrijpen, ik geloof niet dat het perse wonden heelt. Al wil ik dat wel graag geloven. Het is juist de tijd die gemis zo moeilijk maakt, omdat tijd confronteert met tijd die verstrijkt. Tijd maakt alles gecompliceerder.
Over 9 jaar ben je langer uit mijn leven dan dat je in mijn leven was
Dit jaar is het 17 jaar geleden dat je stierf. Over 9 jaar ben je langer uit mijn leven dan dat je in mijn leven was. Nou ja, ook dan zul je nog in mijn leven zijn… ach, je begrijpt wat ik bedoel. Er is nogal wat gebeurd in de jaren dat jouw aanwezigheid schitterde in afwezigheid. Het leven ging door. Ik wilde ‘gewoon’ hiertussen zetten, uit gewoonte. Maar mijn leven was allerminst gewoon na jouw dood. Ik moest weer helemaal opnieuw leren voelen. Terwijl ik daar al zo’n kluif aan had. Hoe doe je dat als je gewend bent te overleven. In overleefstand is voelen namelijk je ondergang. En hoe moet je voelen als iedere emotie een dubbele gelaagdheid heeft? Wat het geval was na jouw dood. Een zelfverkozen dood van een naaste neemt dit namelijk mee voor de omgeving.
Jouw dood slaat soms nog steeds in als een bom
Het komt nog steeds voor dat wanneer ik benoem dat jij dood bent, dit inslaat als een bom. Alsof ik voor het eerst te horen krijg dat je er niet meer bent. Alsof dood niet door kan dringen ofzo. Net als tijd. Het is ongrijpbaar en niet te begrijpen. Al doe ik nog zo mijn best dit te begrijpen. Het is slechts een manier om grip te krijgen op iets waar je niet aan vast kunt houden. Laat dan los, hoor ik mezelf denken, om hier vervolgens meteen jeuk van te krijgen. Loslaten gaat vanzelf als vasthouden niet meer nodig is. Blijkbaar kan ik dit niet, ik wil liever vasthouden op een prettige manier. Wat die prettige manier dan is? Daar ben ik nog niet over uit, al wordt me dat met de tijd wel steeds duidelijker hoor. Ik denk dat dat is wat erover blijft als alle pijn, verdriet en onmacht doorvoeld is. Dan komt er ruimte voor de fijne dingen. De ene keer denk ik daar al te zijn om een volgende keer moedeloos te worden als ik me bedenk hoe lang voor altijd is en nooit meer. Als ik me bedenk dat definitief zowel altijd als nooit meer betekent en dit ineens heel even wel grijpbaar en begrijpbaar lijkt. Als dat doordringt, dan voelt het allemaal weer even als gisteren. Zie je nou hoe tijd telkens een loopje met me neemt?
Het komt en gaat als golven
Ik denk dan ook dat prettig vasthouden en niet los willen laten zich telkens afwisselen met elkaar. Het is niet een statisch gegeven wat je op een gegeven moment hebt bereikt. Het komt en gaat als golven. Eigenlijk voelt dat wel oké. Op die manier hoef ik nergens naartoe te werken en niet te voldoen aan ingewikkelde verwachtingen. Ik hoef alleen maar te leren surfen, want dan zijn de golven niet meer overweldigend.
17 jaar mam. Tjonge…
Tijd heelt niet alle wonden,
ik ben pas heel als de tijd rijp is.
Wanneer dat dan ook moge zijn
Lees ook:
Onderonsje: De herinnering houdt jou levend (1)
Onderonsje: Ik vind jou stom! (2)
Onderonsje: Bijna 40 zonder jou (3)
Onderonsje: Zou jij me missen? (4)
Onderonsje: Je bent helemaal niet dood (5)
Onderonsje: Oma wilde niet meer leven (6)
Onderonsje: Oma wilde niet meer leven (7)
Onderonsje: Het leven kan zo mooi zijn, maar soms ook niet (8)
Onderonsje: Uit het oog, niet uit het hart (9)
Onderonsje: Mam, weet je nog? (10)
Onderonsje: Kinderlijke veerkrachtigheid (11)
Onderonsje: Uit het hoofd maar niet uit het hart (12)
Onderonsje: Jouw laatste woorden waren niet voor mij (13)
Onderonsje: Ik zie mezelf in jou (14)
Onderonsje: Omgekeerde rouw (15)
Onderonsje: Waar bleef je? (16)
Wil je op de hoogte blijven van nieuwe publicaties? Volg mij dan ook op Instagram: @judithevelien
Gewoon een dikke knuffel