Onderweg naar ons vakantiehuisje zag ik vanuit de auto prachtige aangezichten. Wat heeft Nederland toch mooie plekjes. Als de zonnestralen tussen de begroeiing van het struikgewas zo op mijn gezicht versplintert, dan ontroert mij dat. Hetzelfde gebeurt wanneer we langs uitgestrekte weilanden rijden en ik onze kinderen erop wijs dat er af en toe hazen verstopt zitten in het gras. Te herkennen aan hun lange oren die soms boven het gras uitsteken.
Pas op voor Berenklauwen!
Het enthousiasme is groot als ze, ze in het vizier krijgen wanneer ze opgeschrikt door het een of ander, plots opspringen waardoor ze vliegensvlug in de horizon verdwijnen. Momenteel zijn onze jongste en middelste dames helemaal geïntrigeerd door ‘’Berenklauwen’’. Daarvan staan er nogal wat in de berm langs de verschillende autowegen die we passeren. Bij iedere plant die zij opmerken, klinkt een opgetogen geluid. Tot ergernis van de oudste, want die kent het riedeltje nu wel. Zo bijzonder zijn die planten nu ook weer niet. Zij heeft weer andere dingen die haar aandacht en enthousiasme trekken. Die hazen bijvoorbeeld.
Je bent dood
Dan denk ik ook aan jou en dat is zo’n moment waarop abrupt doordringt dat je er niet meer bent. Al is het dit jaar reeds 14 jaar geleden, er zijn nog steeds momenten dat ik overvallen word door het besef dat je dood bent. ‘’Dood, dood, dood, dood!’’ Galmt het door mijn hoofd en een ijskoude rilling giert door mijn lijf. Het doet me pijn te realiseren dat dergelijke momenten jou niet meer gegund zijn. Hoe kun je daar op enig moment in je leven nou genoeg van krijgen! Zo eenvoudig ligt het niet, dat weet ik heus wel. Dat is mijn onvermogen die spreekt en er betekenis en zin aan probeert te geven en meteen daarna vraag ik mij af of deze vlagen van ontroering herkenbaar voor jou waren. Het kan haast niet anders als dat jij ook eens zo in de auto hebt gezeten. Onderweg naar waar dan ook. Met jouw kinderen op de achterbank. Kibbelend of misschien zingend of starend naar buiten. Ik met mijn chagrijnige smoelwerk onderweg naar Frankrijk. Ja, sorry, ik ga nou eenmaal niet zo lekker op die lange ritten in een auto. Grappig, dat zie ik nu ook bij onze middelste druif! Tenzij ze Berenklauwen kan tellen, dan niet.
De pareltjes uit mijn jeugd
Daarop terugkijkend waren dat wel de pareltjes uit mijn jeugd. Wat hebben wij tijdens dergelijke ritten veel gezien. Vaak ook dingen voor het eerst. Hoe verveeld ik af en toe ook leek. Niets was minder waar hoor. Al die watervallen, beekjes, bergen, kastelen, grotten en prachtige stranden. Ze staan allemaal opgeslagen in mijn geheugen. Ja, zelfs die enge vissen die tijdens het kanovaren pardoes vanuit het niets in dat kraakheldere water zichtbaar werden. Ze waren er al die tijd al. Maar pas toen papa me er al lachend op wees, wetend wat mijn reactie zou zijn, ging ik steigeren. Huge waren ze! Oh en die heftige mistral die toen opstak. Halsoverkop moesten we onze spullen inpakken, weg van dat plekje waar ik het nou juist zo naar mijn zin had. Weer elle lang in die snikhete auto. Mijn chagrijnige smoelwerk stond weer aan.
Het leven van een puber gaat niet over ongewenste haargroei
Het was ook tijdens een van de vakanties in Frankrijk dat ik me er bewust van werd dat de haren op mijn benen de spuigaten uitliepen. Ik zal een jaar of 13 of 14 zijn geweest. Met een scheermesje heel makkelijk op te lossen, zo wist jij me te vertellen. Maar waarom zou je? Die haren horen daar toch? Eigenlijk had je gelijk ook, maar ja… het leven van een puber gaat niet over ongewenste haren op ongewenste plekken. Of eigenlijk juist wel. En nog steeds! Al zal ik mijn meiden straks hetzelfde zeggen als jij tegen mij zei. Waarschijnlijk trekken ze, ze zich, er net als ik, niets van aan.
Had ik maar wat van die onbevangenheid
Met je zonnebril en je nonchalante staartje. Sigaretje erbij en je was helemaal content. Als jij je ergens niet druk om maakte was het wel om je haar, je vakantie outfit of haar op delicate plekken. Je trok aan wat lekker zat. Soms ook zelfgemaakte creaties. Weet je hoe mooi ik dat aan jou vond mam? Had ik maar een klein beetje van jouw onbevangenheid meegekregen. Lijkt me heerlijk! Zo ontspannen als je kon zijn en helemaal op kon gaan in kamperen en vakantie, zo anders kon dat ook zijn. Zo tegenstrijdig aan de mentale strijd die in je hoofd woedde.
En ergens ver weg, op de achtergrond, doemt dan een soort van schuldgevoel bij me op dat ik wél intens kan genieten van die momentjes dat de schittering van de zon, de mooie omgeving en het plezier van mijn kinderen in één moment wordt gevangen. Of nou ja, jij kon daar ook van genieten. Lastig te omschrijven wat ik nou bedoel. Misschien is het meer dat ik kan blijven genieten van die momenten en die mentale strijd die jij voerde, niet ken. Het onvermogen dat je daar zo alleen in stond, dat niemand jouw pijn over kon nemen of wegnemen.
‘’Hoelang duurt het nog voordat het doordringt dat je echt dood bent?’’
Judith Evelien
Schuldgevoel en verdriet vloeien dan over in een soort van boosheid. Of is het onmacht? Of allemaal? Het lijkt op zulke momenten allemaal zo zinloos. Of zinloos geweest. Want momenten als die ik zojuist omschreef, die doemen altijd op. Ook in de donkerste momenten. Ze waren niet genoeg voor jou om verder te kunnen en dat is iets wat ik zo moeilijk te vatten vind. Ergens voelt het dan alsof ik niet genoeg was voor jou. Terwijl ik verstandelijk echt wel weet dat dit niet zo is. Om mezelf vervolgens weer bij elkaar te rapen en me af te vragen hoelang ik nog overvallen wordt door zulke overpeinzingen? En hoelang duurt het nog voordat het doordringt dat je echt dood bent? Man, ik ben toch geen kind meer? Ik ben een volwassen vrouw en vroeg of laat zul je je ouders verliezen. That’s life! Blijf niet zo miepen en dralen in dat waar je toch niets aan kunt veranderen. Het is wat het is. Deal er maar mee.
Dwars door alles heen was er ook liefde
Niet dat ik me daar beter door ga voelen. Hoewel het ook niet zo is dat ik me nou zo slecht voelde. Het zijn van die vlagen die ineens inslaan als een bom. Even die brok in mijn keel en even dat besef dat ik jou nooit meer ga zien. Dat de betekenis van al die abstracte termen als een bliksemschicht hun weerga krijgen en ik het op een bulderend huilen wil zetten. Vanuit mijn tenen! Als een kind, terwijl ik allang volwassen ben! Van links naar rechts. Omdat het leven soms zo verrekte hard en oneerlijk is! En omdat ik jou dan met alles wat ik in mij heb zo intens mis! Om me tegelijk te beseffen dat we het niet makkelijk hadden en dat het ten tijde van jouw leven ook een vreselijke strijd was. Vol ergernissen, boosheid, beklemming, ongeduld, eenzaamheid (ja, ik ook!), onvermogen, begrip, onbegrip en alles daaromheen. Verdriet, pijn, maar ook liefde. Want dwars door alles heen, was er ook die liefde. Aspecten die we nooit meer uit kunnen spreken naar elkaar. Nooit meer uit kunnen leggen en nooit meer beter kunnen maken. Dat is wat het gemis versterkt en dat is ook exact wat ervoor zorgt dat jouw dood misschien wel voor de rest van mijn leven actueel zal blijven. Wat een rotwoord is het ook. Dood!
‘’Weet je hoe bijzonder het gewone van het leven is?’’
Judith Evelien
Onmacht die af en toe gevangen wordt in een kort moment en me dan als een wervelwind van alles laat voelen. Die wervelwind ontstaat vrijwel altijd in die momentjes dat de schittering van de zon, de mooie omgeving en het plezier van mijn kinderen samen vallen. Daardoor weet ik ook dat dergelijke momenten alles behalve vanzelfsprekend zijn. Ze zijn betoverend en de herinneringen voor later. Dat is wat mijn kinderen later nog van nu weten. Die hazen die de horizon tegemoet sprongen en die Berenklauwen die gulzig om zich heen sloegen. Mama die in een gekke bui haar haren kort heeft laten knippen of zich op kinderlijke wijze een slag in de rondte kon vloeken omdat iets niet ging zoals ze wilde. Om daarna vervolgens in een onbedaarlijk gelach uit te barsten… want dat was niet heel erg netjes natuurlijk. Maar wel heel grappig. De voeding voor het leven. Het is het leven. Weet je hoe bijzonder het gewone van het leven is? Dat is wat me soms zo ontroert, dat het leven mooi kan zijn. Maar soms ook niet…
Lees ook:
Onderonsje: De herinnering houdt jou levend (1)
Onderonsje: Ik vind jou stom! (2)
Onderonsje: Bijna 40 zonder jou (3)
Onderonsje: Zou jij me missen? (4)
Onderonsje: Je bent helemaal niet dood (5)
Onderonsje: Oma wilde niet meer leven (6)
Onderonsje: Oma wilde niet meer leven (7)
Onderonsje: Uit het oog, niet uit het hart (9)
Onderonsje: Mam, weet je nog? (10)
Onderonsje: Kinderlijke veerkrachtigheid (11)
Onderonsje: Uit het hoofd maar niet uit het hart (12)
Onderonsje: Jouw laatste woorden waren niet voor mij (13)
Wil je op de hoogte blijven van nieuwe publicaties? Volg mij dan ook op Instagram; @judithevelien
