judith-it

‘’Zou jij mij missen als ik er niet meer zou zijn?’’ Een vraag die ik meermaals van jou kreeg. Volgens mij is er geen kind in de wereld die zijn moeder niet zou missen als deze er niet meer zou zijn. Wat een vraag. Een vraag die mij altijd angst in boezemde, want in die vraag lag eigenlijk een verlangen verborgen. Dat wist ik maar al te goed! Een verlangen van jou waar ik als jouw dochter niet aan wilde denken en toen eigenlijk ook niet over kon praten. Niet eens omdat ik jouw dochter was, maar vooral ook omdat ik daar toen niet bij machte toe was. Ik zat toen nog zo verwikkeld in het verwerken van onze onstabiele verleden, dat daar helemaal geen ruimte voor was.

Ik zou er met je over praten

Wist ik toen maar wat ik nu wist. Of beter gezegd, kon ik toen maar wat ik nu kan. Dan zou ik er met je over praten. Dan zou ik een gesprek met je kunnen voeren zonder schuldgevoel en zonder verantwoordelijkheidsgevoel. Dan zou ik er met je over kunnen praten zonder angst. Of nou ja, natuurlijk wel met een bepaalde mate van angst, maar niet meer die angst die bij mij destijds gevoed werd door schuldgevoel en verantwoordelijkheidsgevoel. Mijn angst zou er dan eentje zijn die heel passend is bij de angst om iemand waarvan je houdt te verliezen. Gegronde angst. Mijn angst zou angst zijn om verdriet te hebben, verdriet om de ondraaglijke lijdensweg die jij bewandelde. Och, ons gesprek zou dan zo’n andere fundering hebben. Kon ik dat gesprek nog maar eens voeren en de onmacht van jouw lijdensweg kunnen aanvaarden en uitspreken. Maar ook van die van mij, want die was er ook mama! En ik weet dat je dat wist en dat dit je pijn deed, maar het is en was er wel. Dan zou ik begrip op kunnen brengen en tegelijk jouw pijn bij jou kunnen laten en mijn pijn bij mij kunnen laten.

Wat wist ik nou van mezelf?

Want dat liep nogal eens door elkaar heen en dat maakte het uiterst verwarrend allemaal. Ik zat destijds toch zo met mijn eigenheid overhoop. Wat wist ik nou werkelijk van mezelf? Van jou? Van ons? Ik had geen idee en ik had nog zoveel te leren. Onder die omstandigheden was ik gewoon niet in staat om me in jouw worstelingen te kunnen verenigen. Ik had toen de mijne en ik leerde net een beetje daarmee naar buiten te komen.

Mijn schuldgevoel werd mijn leidraad

Natuurlijk zou ik je missen als jij er niet meer zou zijn. Zo antwoordde ik je dan ook altijd. Wat moest ik ook anders? Toch was er ook een stemmetje in mijn hoofd die zei dat ik alle ellende rondom jouw psychische worstelingen niet zou missen. Ja, een pijnlijk stemmetje. Een stemmetje die ik ook altijd heel gauw de kop in drukte! Maar dan was het al te laat, want ik had het al gehoord en ik had het al gedacht. Een schuldgevoel werd geboren zonder dat ik er erg in had en dat schuldgevoel werd dan een soort van ongewenste leidraad. Dat stemmetje speelt me nog steeds weleens parten. Het blijft een pijnlijk geluid.

Hoe kon je dat nou vragen?

Je vraag maakte me ook boos, want hoe kon je me dit nou vragen? Je wist het antwoord al! Je had het nodig dit te horen. Zo ontfutselde je me wel vaker woorden of antwoorden om zo bevestiging te krijgen in je bestaansrecht. Hoewel bepaalde bevestigingen enigszins op gemanipuleerde wijze bij me werden ontfutseld, geloof ik wel dat mijn bevestigingen voor jou vaak wel de motivatie was om nog maar even te blijven of om nog ergens een sprankje kracht vandaan te halen om toch nog even door te gaan. Je beloofde me iedere keer jezelf niets aan te doen. Ha, wat een grap! Daarin voel ik me zo genept! Nog steeds. Anderzijds weet ik ook wel dat je dit voor mij deed. Eerlijk zijn was toen gewoon geen optie. Voor ons beiden niet. Ik had jouw bevestiging net zo hard nodig als jij de mijne nodig had.

Een leugentje om bestwil

Eigenlijk deed ik hetzelfde bij jou, door je telkens niet de hele waarheid te vertellen. Een leugentje om bestwil noemen ze dat. Nu weet ik dat deze twee uitersten best naast elkaar hadden kunnen bestaan, want het was eigenlijk best logisch. Het tegenstijdige aspect hierin maakte het wellicht wat onverteerbaar en verwarrend. Maar hej, mag dat alsjeblieft met zulke ingewikkelde materie?! Daar zijn toch ook geen rechtlijnige en eenduidige antwoorden of belevingen in? Zelfs de slimste koppen des lands weten zich geen raad met dergelijke vraagstukken!
Mam, het was toen gewoon zo anders! Toen was het letterlijk overleven. Voor ons beiden, zo weet ik nu ook. Wijsheid komt met de jaren en het is zo jammer dat mij die jaren niet meer gegeven waren om dit met jou uit te kunnen wisselen. Datzelfde geldt overigens ook voor jou.

Kon ik nog maar een keer tegen je schreeuwen!

God, mama…konden we op magische wijze nog maar eens samen een goed gesprek voeren. Ik wil nog zo graag een keer goed boos op je worden, maar ik wil je ook zo graag nog eens stevig beetpakken en je toeschreeuwen, ja, schreeuwen, dat ik dit zo nooit had gewild en dat ik je natuurlijk enorm zou missen! Je bent mijn moeder! Wat er ook is gebeurd in ons verleden, hoe moeilijk het ook was, je was wel mijn moeder! En de tijd is stil blijven staan sinds jouw overlijden. Dingen zijn gebleven zoals ze waren, terwijl ze nu zo totaal anders zijn. Ik mis jou.

Lees ook:

Onderonsje: De herinnering houdt jou levend (1)
Onderonsje: Ik vind jou stom! (2)
Onderonsje: Bijna 40 zonder jou (3)
Onderonsje: Zou jij me missen? (4)
Onderonsje: Je bent helemaal niet dood (5)
Onderonsje: We zijn straks samen veertigers (6)
Onderonsje: Oma wilde niet meer leven (7)
Het leven kan zo mooi zijn, maar soms ook niet (8)
Onderonsje: Uit het oog, niet uit het hart (9)
Onderonsje: Mam, weet je nog? (10)
Onderonsje: Mam, weet je nog? (10)Onderonsje: Kinderlijke veerkrachtigheid (11)
Onderonsje: Uit het hoofd maar niet uit het hart (12)
Onderonsje: Jouw laatste woorden waren niet voor mij (13)

---

---

Wil je op de hoogte blijven van nieuwe publicaties? Volg me dan ook op Instagram: @judithevelien

---

Ik schreef een boek: Koppzorgen