Op zondag 10 september is het World Suïcide Prevention Day. Een dag waarbij ik altijd even stil sta bij de betekenis van suïcide. Het voert me weer terug naar het hartverscheurende moment dat mijn vader me kwam vertellen dat mama er niet meer was. Ze stierf een zelfverkozen dood. Ja, dat noem ik bewust zo, want ‘zelfmoord’ vind ik een misplaatste term die niet past bij de lijdensweg die zij voorafgaand aan haar dood onderging.
” ‘Zelfmoord’ vind ik een misplaatste term die niet past bij de lijdensweg die zij voorafgaand aan haar dood onderging.”
Judith Evelien
Hoezo dan? Ze pleegde toch ook gewoon zelfmoord? Allereerst vind ik ‘zelfmoord’ verre van gewoon. Ze vermoordde haar uitzichtloze lijden. Ze vermoordde haar eenzaamheid. Ze vermoordde het onbegrip. Ze vermoordde haar onmacht en ze vermoordde haar pijn. Met de harde hand. Maar ze vermoordde niet zichzelf. Ze stierf in haar hunkering naar rust. Ze stierf omdat de hunkering naar het stoppen van haar lijden, haar eenzaamheid, het onbegrip, de onmacht en de onuitputtelijke pijn die daaruit voortvloeide, haar, haar leven kostte. Ze verloor de strijd van een zogeheten sluipmoordenaar. Niet voor haar, wel voor de omgeving en iedereen die niets begrijpt van deze kille moordenaar. Nee, dat deed ze niet zelf. Het was haar ziekte.
Alles wat lijfelijk is, is begrijpelijk
Zij was toch degene die zelfmoord… eh,… uit het leven stapte? Oké, stel je eens voor dat we het over een fysieke ziekte hebben. Hoe gaat men dat dan te lijf? Gebeurt er dan niet exact hetzelfde als bovengenoemde? In dat geval is er ook geen sprake van zelfmoord toch? Dan is er sprake van een intens verdrietige situatie waarin iemand de strijd verloor. Het zou helpen als we ook zo kunnen kijken naar mentaal- en psychisch lijden. Neem alleen al de uitdrukking; ‘’Te lijf gaan.’’ Alles wat lijfelijk is, is begrijpelijk. Alles wat in ons pannetje gebeurt is dat niet. Een pannetje kan overkoken, zoals een lijf overbelast kan raken. In het slechtste geval overkomt het je beiden tegelijkertijd. Een goede balans tussen mentaal vitaal en lichamelijk vitaal is daarom heel belangrijk, het houdt elkaar in evenwicht.
Mentaal en fysiek zijn samen één
Ja maar, mentale strijd en lichamelijke strijd is toch niet met elkaar te vergelijken? Nee, zeker niet. Zo moet je dat ook niet zien, want het is samen één. Het een kan niet zonder het ander. Mentaal en fysiek vormen samen je algehele gezondheid. Als het samen één is, dan valt er niets te vergelijken. Dat heeft totaal geen zin en heeft totaal geen meerwaarde. Het hoort bij elkaar! Eigenlijk slaat een vergelijking helemaal nergens op. Als een lul op een…eh, pardon… als een tang op een varken. We moeten ons pannetje en ons lijf als één geheel gaan zien. Met dat lijf kun je in dat pannetje de heerlijkste gerechten fabriceren. Deze moeten wel bedacht en gecreëerd worden, waar je je briljante geest dan weer voor nodig hebt. Nou ja, je snapt mijn punt wel denk ik.
”Kennis geeft je niet altijd de kunde om je voor te bereiden.”
Judith Evelien
Een dag als deze voert me dus altijd weer terug naar dat hartverscheurende moment dat mijn vader me kwam vertellen dat mijn moeder er niet meer was. Ze stierf een zelfverkozen dood. Iets waarvan ik diep in mijn hart altijd al wel had geweten dat dit niet een kwestie was van ‘of’ , maar van ‘wanneer?’. Kennis geeft je niet altijd de kunde om je voor te bereiden. Zo bleek toen wel. Mijn vader kreeg helemaal niet de kans om daadwerkelijk de woorden uit te spreken dat mijn moeder dood was. Zijn blik sprak dit uit voor hem. Ik wist genoeg zodra hij ‘’Je moeder…’’ zei en zijn hoofd moedeloos liet hangen. Ik wist genoeg. Ik wist genoeg. Hij hoefde het niet hardop te zeggen. Ik wist genoeg. Het sloeg zo hard in dat het me niet meer lukte om op mijn benen te blijven staan en ik stortte als een hoopje ellende op de grond. Ineengedoken bleef ik liggen. Ik ondervond toen aan den lijve (Ha, weer zo’n veelzeggende uitdrukking!) hoe ontzettend pijn psychische pijn kan doen! Ik voelde het overal. Mijn hoofd en lijf maakte geen onderscheid meer, er waren geen grenzen… ze waren samen één. Fysiek kon ik mijn geest niet meer dragen en mentaal kon ik mijn fysiek niet meer dragen. In één ruk werden ze uit elkaar getrokken en werd de balans wreed verstoord.
Mijn moeder pleegde geen zelfmoord
Mijn moeder stierf een zelfverkozen dood. Ze pleegde geen zelfmoord, ze vermoordde haar pijn. Zelf. Als iedereen een beetje pijn draagt, hoeft niemand meer alleen pijn te hebben. Helen is delen.
Lees ook:
Praten over zelfdoding
Omgaan met schuldgevoel na een zelfverkozen dood
Hoe om te gaan met vooroordelen en onbegrip bij zelfdoding?
Onderonsje: Oma wilde niet meer leven
Zelfdoding – dader of slachtoffer?
Hoe vertel je je kind over depressie?
Wil je op de hoogte blijven van nieuwe publicaties? Volg mij dan ook op Instagram: @judithevelien
