Eén van de leukste dingen om mijn kinderen te leren, was het zindelijk worden. Wat een avontuur en wat een ontberingen! Ik zal het gezichtje van mijn oudste meisje nooit meer vergeten, toen ze onverhoopt een klein drolletje liet vallen op de vloer van de badkamer in plaats van in het potje.
Ze wilde er niets van weten en vond het vooral heel erg eng. Samen gooiden we het in de toiletpot en zwaaide het vaarwel. Mijn moederhart was trots!
De kennismaking met het potje
Bij alle drie de dames heb ik het potje geïntroduceerd toen ze 1,5 jaar waren. Dat is relatief jong, maar ik trok er ruim de tijd voor uit om ze op hun eigen tempo zindelijk te laten worden. Ik stelde als doel om ze voor hun vierde jaar uit de luiers te hebben.
Op speelse wijze maakten ze kennis met dat befaamde potje. Ik hing er nog geen verwachtingen aan en liet ze op een vast moment op het potje zitten. Het potje kreeg een vaste plek in de badkamer en het was puur voor plasjes en nergens anders voor. Dat werd telkens snel opgepikt, in een mum van tijd wisten ze waar het potje voor was bedoeld en hoorde het gewoon in de routine van ons dagritme. Na verloop van tijd werden er meer plasmomenten ingelast en er waren zelfs al momenten dat ze zelf aan konden geven dat ze moesten plassen.
Voor het eerst zonder luier!
Het plassen verliep zo soepel dat ik ze ook zonder luier liet oefenen. De uitgelezen kans om dit te doen is natuurlijk in de zomer. Potje in de tuin en gaan met die banaan! Die trotse smoeltjes als ze voor het eerst uit hun zelf hun plasje op het potje doen is echt onbetaalbaar. Het eerste plasje die op de tegels belandt overigens ook. Het blijft toch een gek gegeven dat dat uit hun lijfjes komt. Het hoort er allemaal bij! Zindelijk word je met vallen en opstaan. Als het geen zomer is, kan je hetzelfde in je woonkamer doen. Een geweldige oefening en een mooie kans om je kindje het vertrouwen te geven die het verdient.
Nu nog even poepen…
Maar die grote boodschap moest er ooit ook eens uit. Dat was toch vaak wel even een dingetje hoor! Ik maakte gretig gebruik van de signalen die de meiden gaven. Ze hadden alle drie een favoriet plekje waar ze zich terugtrokken wanneer het tijd was voor een lekker potje kleien. Hun gezichtjes verraadden de rest! Natuurlijk hoefden ze niet te poepen wanneer ik hen er naar vroeg op zo’n moment. Toch trok ik ze dan weer even een luier aan en benoemde hen daarbij dat ze ook op het potje mochten poepen. Ze moesten er niets van weten, hoe haalde ik het in mijn hoofd om hun moment te verstoren en zoiets geks voor te stellen?!
Toen dit in de routine zat, vond ik het welletjes geweest en was het tijd voor de volgende stap. Als ik in de gaten had dat er weer een drol uit werd geperst, zei ik hen dat ze dit op het potje moesten doen en dan zette ik ze met luier en al op het potje. Dat was eventjes best spannend voor ze, maar deze manier bleek veilig genoeg, want vanaf dat moment werden de grote boodschappen keurig op het potje gedaan. Weliswaar in hun luier, maar het begin was er! Daarna scheurde ik de luier aan de weerszijden open en deponeerde de drol in het potje en liet deze aan mijn meisjes zien. Zo konden ze zien waar ze nu zo hard hun best op hadden gedaan en dat was soms best wel schokkend voor ze. Daarna gooiden we hun vers gebrouwen drol samen in de wc en spoelden het door. Poepen werd hierdoor steeds vertrouwder en gewoner voor ze.
Normaal gesproken zien zij niet wat ze in hun luier hebben gefabriceerd. Ze worden verschoond en daarna wordt alles keurig in een luieremmer gedaan. Nu ze met eigen ogen zagen wat poepen nu eigenlijk was, hadden ze de tijd nodig dit eigen te maken en om het normaal te gaan vinden. Daar was dit een prima methode voor.
Ook poepen zonder luier!
De volgende stap was om ze met luier en al op de wc te zetten (met een wc verkleiner). Ook deze overgang verliep flexibel. Hun ogen werden groter toen ik op zekere dag de luier bij ze afdeed, nadat ze op de wc in hun luier hadden gepoept. Ik scheurde de zijkanten los en liet de ontlasting zo de wc in plonzen. Dat was ook wel weer even een dingetje hoor! Er klonk een vreemd geluid en het rondspattende water was ook maar een vreemde gewaarwording. Toch raakten ze hier na een paar keer ook aan gewend en durfden ze het aan om zonder luier op de wc te poepen. Dat was dan ook meteen het moment dat ze overdag helemaal zindelijk waren. Stap voor stap konden ze zo de stap naar zindelijkheid op eigen tempo maken. De oudste en de middelste waren 2,5 toen ze beiden dag- en nacht zindelijk waren. De jongste was bijna 2,5 jaar. Alleen is zij nét even wat eigenwijzer dan haar grote zussen!
Zonder luier naar de opvang?
Vergeet niet dat een kind aan heel veel dingen tegelijk moet denken bij het zindelijk worden. Wat voor ons vanzelfsprekend is, is voor een kind allemaal nieuw. Wanneer wij een seintje krijgen dat we een volle blaas hebben, dan gaan we naar de wc. Dit aanvoelen en dit seintje herkennen, dat moeten kinderen ook leren. Ze moeten het leren herkennen en dan moeten ze leren om iets met dit signaal te doen. Daarnaast werkt hun spanningsboog anders dan die van ons. Wij kunnen ons bedenken dat we onze werkzaamheden na een toiletgang kunnen hervatten, dat besef hebben kinderen nog niet. Het is lastig voor hen om te onderbreken waar ze mee bezig zijn en het voor korte tijd af te sluiten. Wanneer zij in hun spel zitten, is het moeilijk om dan dat seintje dat ze moeten plassen, voorrang te geven op dat waar ze op dat moment zo in op gaan.
Dit aanleren gaat telkens stapsgewijs, er komt hierbij een hoop op een kind af. Denk niet dat je kind ook meteen buitenshuis zindelijk is, bouw het rustig op en breid het rustig uit. Zorg er eerst voor dat het thuis op rolletjes loopt en dat het daar op rolletjes blijft lopen. Daarna kun je eens kijken of je kind op (bijvoorbeeld) de opvang zonder luier kan. Het is best een overgang van thuis naar de opvang, thuis is bekend, vertrouwd en veilig. Op de opvang moet het aan een ander om hulp vragen of te kennen geven dat het naar de wc moet. Onderschat niet hoe spannend dit kan zijn! Zeker wanneer het een ongelukje heeft gehad in een andere omgeving, kan dit best beangstigend zijn.
’s Nachts zonder luier
Nu je kind overdag zo goed zindelijk is, wil je natuurlijk ook dat het ’s nachts lekker droog blijft en geen luier meer aan hoeft. Dit is vaak een kwestie van tijd. Zodra het overdag en buitenshuis allemaal goed blijft gaan, zul je merken dat je kind in de ochtenden ook steeds vaker droog zal zijn. Of misschien nog even niet, dan heeft je kind nog even wat langer de tijd nodig. Het kan helpen om vlak voordat je zelf naar bed gaat, je kind ook nog even op de wc te laten plassen. Dit deden wij met onze middelste, terwijl onze oudste dit nooit nodig heeft gehad. Met haar gingen we plassen vlak voordat we zelf naar bed gingen en als ik ’s nachts zelf nog een keer moest plassen, dan liet ik haar ook nog een keertje plassen. Na een tijdje haalden we dat laatste moment eraf. Ze heeft het echter nog steeds nodig om te plassen vlak voordat wij zelf naar bed gaan. De laatste tijd merken we echter dat ze steeds vaker zelf wakker wordt om te plassen en dat is waar we natuurlijk naartoe willen werken.
Hoe maak je het leuker?
Aan belonen heb ik nooit gedaan, geen stickers en geen cadeautjes. Wel zorgde ik er altijd voor dat het leuk was om naar de wc te gaan en liet ik mijn meiden merken dat ik trots op ze was.
Ik maakte er leuke momentjes van, met de volle aandacht voor mijn meisjes. Er waren momenten dat ze het wel even gezien hadden, maar als je eenmaal begint, is het belangrijk om door te pakken. Ik had de aandacht weer wanneer we een boekje meenamen en ja, soms werd er zelfs een tablet meegenomen. Zingend en lachend zaten we dan op dat ene plasje of poepie te wachten en samen kochten we het eerste ondergoed. Wat ook nog wel eens vertrouwen en plezier schept, is om de favoriete knuffel/ pop ook even op het potje te zetten! Dat waren altijd motiverende en stimulerende elementen.
Het vertrouwen dat je je kind geeft en de zorg en de aandacht naar de weg van zindelijkheid, dat is de mooiste en waardevolste beloning die je je kind kunt geven! Maar ja, soms ontkom je gewoon niet aan een beloningssysteem…dus volg gewoon dat, wat voor jou werkt en wat jouw kind stimuleert. Bij ons was een beloningssysteem niet nodig, maar ik zie genoeg situaties waarin dit nou juist wel dat zetje in de rug geeft. Echt wel dat ik met stickers en/ of cadeautjes was gaan smijten wanneer het einddoel in zicht kwam en de zindelijkheid nog niet!
Terugval?
Wees niet verrast wanneer je kind eens een terugval heeft. Dat is heel normaal, een groot deel van de kinderen heeft hiermee te maken. Geef de moed niet op en ga gewoon weer even een stapje terug en bouw het vanaf daar weer op. Het kan ook zijn dat je met een eigenwijze rakker te maken hebt. Ook dan geldt: geef de moed niet op en houd vol! Ieder kind heeft zijn eigen temperament en zijn eigen tempo. Leuk voor het kind van je collega die al praktisch zindelijk werd geboren. Voor jouw kind geldt anders. Nou en?
Nog een tip:
1) Ik heb een tijdje een maandverbandje in het onderbroekje van mijn jongste gedaan! Helemaal lekvrij is het niet, maar het heeft wel hetzelfde effect als die dure trainingsbroekjes en het werkt ook prima. Mijn meisje leerde in rap tempo die eerste druppels te herkennen en gauw naar het potje te gaan.
2) Kijk ook niet raar op wanneer je kind na een plasje, binnen korte tijd nog een keer moet….en misschien nog wel een keer en daarna nog een keer. Kinderen moeten ook leren om uit te plassen en dat hebben ze niet meteen onder de knie. Ja, ook wanneer ze net op bed liggen.
3) At last but not least: even een kritische noot naar die zogenaamde, handige en praktische luierbroekjes. Deze zijn vooral erg handig wanneer je kind ’s nachts zindelijk probeert te worden. Ik vind ze voor overdag minder geschikt, daar deze broekjes hetzelfde aanvoelen als luiers. Het is voor de kinderen lastig op te merken dat ze een natte luier hebben. De luiers van tegenwoordig zijn eigenlijk veel te comfortabel, ze voelen de eerste druppels niet of nauwelijks en dat is nou juist zo belangrijk bij het zindelijk worden.
Op naar een luierloos bestaan!
Op de hoogte blijven van nieuwe publicaties? Vergeet dan niet op de ‘Follow us’ button onder dit artikel te klikken!