In het weekend van 2 november gaven mijn vader en ik een workshop over loyaliteit en dan met name over de conflicten die dit oplevert en welke invloed dit heeft op je leven. Zo bespraken we hoe hechting en loyaliteit in elkaar verweven kunnen zijn, maar toch ook twee op zichzelf staande begrippen zijn, we hadden het over ‘tribal mind’ waarin mijn vader uitlegde dat loyaliteit in zijn vroegste vorm als functie heeft om te overleven en dat daar de basis en de fundering in loyaliteit wordt gelegd. We kwamen erachter dat loyaliteit dus helemaal niets met liefde te maken hoeft te hebben, terwijl we vaak wel de neiging hebben dit aan elkaar te koppelen. Wat ook niet zo heel gek is, want uit liefde zijn we nou eenmaal ook loyaal. Interessante invalshoeken die te omvangrijk en ingewikkeld zijn om in een paar zinnen samen te vatten. Ik zou eigenlijk willen zeggen: ‘’Je had erbij moeten zijn!’’
De Kind Van Dag
Wij deden dit overigens op de Kind Van Dag voor Mind Naasten Centraal. Zij ondersteunt familie en naasten van mensen met een psychische kwetsbaarheid. Als vrijwilliger draag ik Mind Naasten Centraal al de nodige jaren een warm hart toe.
”Loyaliteit maakt meer kapot dan je lief is.”
Judith Evelien
Het was heel bijzonder om deze workshop samen met mijn vader te geven. Vooral over dit onderwerp. Want loyaliteit kan een hoop stuk maken binnen een gezin waarin dit een rol heeft gespeeld. Mijn vader en ik zijn het levende bewijs dat dergelijke zware stormen niet perse hoeft te betekenen dat je band met je ouder(s) beschadigd raakt. Of in ieder geval, dat een beschadigde band niet meer tot herstel kan komen. Dit betekent dan weer wel dat je de storm zult moeten trotseren en samen nabespreken. Dwars door (oud)zeer, onveiligheid, angst en verdriet heen. Vragen stellen die pijn oproepen, antwoorden incasseren die niet altijd rooskleurig zijn. Precies die dingen die door een loyaliteitsconflict allemaal overhoop liggen en niet meer veilig voelen.
Begrip voor onbegrip
Als dat dan lukt, dan zul je zien dat die zware lading wegvalt en het overleven stopt. Dan komt er ruimte voor wederzijds begrip, hoe moeilijk dit soms ook is. Ik noem dat altijd ‘begrip voor onbegrip.’ Je deelt dan wel samen een verleden, maar dat betekent niet dat ieder gezinslid dit ook op dezelfde wijze heeft beleefd. Daar zit hem dan ook vaak de crux en daar wil dan ook nog weleens wrijving ontstaan. Dat ieder dingen op verschillende wijze heeft beleefd, betekent ook dat ze hier een andere verwerking en ander proces in hebben doorlopen. Wat dan weer betekent dat er misschien wel een periode is geweest die voor iedereen binnen het gezin als eenzaam aangevoeld zal hebben. Of eenzaam in dezen perse verkeerd is, dat weet ik niet. Want ik denk ook dat het op zeker punt niet anders kan om weer tot verbinding te kunnen komen. Hetzelfde verleden, maar een andere beleving. Ja, dat kan knap ingewikkeld zijn en anderzijds niet meer dan logisch. Het is de kunst dit elkaar te gunnen. In liefde. Uit liefde
‘’De moeilijkste vorm van liefde, is loslaten’’
Judith Evelien
Zo kregen wij bijvoorbeeld de vraag of de dood van mijn moeder, de ex-vrouw van mijn vader, een opluchting was geweest. Voor mijn vader was dit het geval, voor mij juist allerminst. Dat klinkt op zo’n moment heel wrang en schrijnend, maar wij begrijpen dit van elkaar. Het kan ook niet anders, we hadden beiden een andere rol en andere band met mijn moeder. De moeilijkste vorm van liefde is loslaten. Daar is dit ook een tekenend voorbeeld van, in verschillende opzichten. Voor zowel mijn vader als voor mij. Want dat het voor mijn vader een opluchting was en voor mij juist de ellende begon, is beiden gebaseerd vanuit liefde en loslaten. Tevens een levendig voorbeeld die laat zien hoe liefde en loyaliteit elkaar kruizen en hoe verwarrend deze elementen kunnen zijn. We zijn dus eigenlijk loyaal aan elkaar door loyaal te zijn aan ons zelf. Daardoor komt er ruimte voor begrip voor elkaar, doordat we inzicht in elkaars beleving hebben. Onze beleving kan naast elkaar bestaan zonder dat dit kwetsend hoeft te zijn voor de ander. Als we het over deze betreffende situatie hebben, zijn er namelijk alleen maar verliezers. Want uiteindelijk was deze uitkomst uiterst pijnlijk en verdrietig voor iedereen.
Wat was het gaaf! Gaaf? Ja, absoluut!
Hoe dan ook, wat was het gaaf en helend om dit samen met mijn vader te doen. Gaaf? Absoluut! Heel gaaf om te ondervinden dat ik nu energie krijg van het delen van dit soort beladen dingen. Dat ik absoluut wel wordt geraakt, maar hier niet meer bang voor ben. Dat er in de relatie die ik met mijn vader heb, ruimte is voor de beleving en betekenis van ons beiden, zonder dat dit conflicten of onbegrip oplevert of kwetsend is. Het is nou eenmaal wat het is en dat kan niet hetzelfde zijn voor ons beiden. De liefde voor elkaar is hierin overheersend en overstijgend aan de pijn die er ooit was.
De pijn doet nu eer aan wat er was
Dat mijn openheid een inspiratie kan zijn voor anderen en ik mij daardoor gesterkt voel in mijn kwetsbaarheid, is echt het toppunt van verbinding en dat is ronduit gaaf. Het is gaaf te zien dat oud zeer inderdaad oud zeer is en soms nog even tastbaar wordt en dat het niet erg is dat dat nog weleens pijn doet. Die pijn doet nu eer aan wat er was. Als ik pijn zo kan ontvangen, kan ik ook vieren waar ik nu sta. Dan kan ik vieren dat mijn kinderen nu opgroeien in een voor hen veilige en fijne omgeving en dat openheid en samen praten over moeilijke dingen hen met de paplepel in wordt gegeven. Dat is alleen mogelijk als ik vrede heb met wat was en niet bang ben om dat te voelen. Dit laat zien hoe belangrijk het is om van je eigen shit, mest te maken. Dan kun je hier de vruchten van plukken wanneer je zelf kinderen krijgt. Als er geen kinderen in het spel zijn, dan ben je het, het kind in jezelf verplicht. Zo geef je het stuur weer aan je volwassen zelf. Grappig te constateren dat dit alles dus alleen mogelijk is door eenvoudigweg loyaal te zijn aan jezelf. Daardoor kun je ook loyaal zijn aan anderen, maar wel op een manier die gezond is voor jezelf. Oké, laat dat ‘eenvoudigweg’ maar weg, want dat is het allerminst.
Ik maakte een tijdlijn
Ik maakte een tijdlijn voor deze workshop waarin alle ankerpunten die een wissel trokken op loyaliteit, naar voren kwamen. Voor zowel mijn vader als voor mij. Het was best confronterend om al die momenten van die tijdlijn onder elkaar te zien staan en ook mijn vader te horen vertellen over zijn kant en wat het allemaal voor hem had betekend. Dat kwam best binnen. Het maakte het beeldend en levendig en voerde me weer terug naar de betreffende momenten. Onvoorstelbaar wat we allemaal mee hebben gemaakt. Maar het was oké. Des te specialer is het dat we nu op goede voet zijn met elkaar. Fijn om het gesprek aan te gaan en ons verhaal te delen met een groep waarin dit moeilijke thema een rol speelde en om de verbinding die hieruit voortvloeide te voelen.
De essentie van loyaliteit
Interessant om loyaliteit door de bril van verschillende kanten te belichten en te zien hoe precair en ingewikkeld het kan zijn en hoe dit doorstroomt en samensmelt met heel je zijn en doen en laten. Hoe hierdoor patronen ontstaan die je een groot deel van je leven met je meedraagt. Je ziet dan ook hoeveel onmacht hierbij komt kijken en hoe we dit krampachtig opvullen met schuldgevoel en verantwoordelijkheidsgevoel om trouw te kunnen blijven aan loyaliteit om zo weer enigszins grip terug te krijgen. Zo geeft loyaliteit je dan op een gekke manier een gevoel van veiligheid en voldoening, juist ontstaan vanuit onveiligheid. Volg je het nog? Nee hé?! Dat is ook precies het ongrijpbare van een loyaliteitsconflict. Het is een aaneenschakeling van manieren om niet overweldigd te worden door een gevoel van onveiligheid en pijn en verdriet. Lange tijd zorgde het ervoor dat je overeind bleef staan, dat is dan ook de essentie van loyaliteit: in de eerste instantie bedoeld om te overleven.
Hoe ben je loyaal aan jezelf?
Op volwassen leeftijd ga je merken dat deze loyaliteit je juist de das om doet. Waarom? Omdat je met deze loyaliteit vooral loyaal bent aan het in stand houden van je pijn en je verdriet. Op een gekke manier is dat vertrouwd voor je geworden en is dat je veiligheid. Nu moet je gaan leren loyaal te gaan zijn aan jezelf. Ga daar maar aan staan als je nooit hebt geleerd waarom dit belangrijk is en hoe je dat moet doen.
Lees ook:
In gesprek met mijn dochter: Loyaliteit, hoe zit dat nou?
Bedankt voor uw begrip
Waar kun je terecht:
Rob Droog : Blijvend anders
Naasten Centraal: Mind Naasten Centraal
Eigen publicaties:
Koppzorgen
Uit je KOPP
Wil je op de hoogte blijven van nieuwe publicaties? Volg mij dan ook op Instagram; @judithevelien
Zo, die workshop moet ik misschien maar eens komen volgen bij jullie…. wat een liefde spreekt hier uit!
Het was ook echt heel bijzonder om dit zo samen te kunnen doen in harmonie. Als we de workshop nogmaals geven, geef ik je een seintje 😀